Еліміздің бас қаласы биыл әлеуметтік-экономикалық даму саласында айтарлықтай жетістікке қол жеткізді. Негізгі нәтижелер экономиканың түрлі секторында тұрақты өсуді, стратегиялық бастамаларды тиімді іске асыруды айғақтайды. Жұмыспен қамту деңгейі, тартылған инвестиция көлемі, инфрақұрылымды дамыту сынды маңызды көрсеткіштер туралы оң динамика байқалады. Орталық коммуникациялар қызметінде өткен брифингте Астана қаласының әкімі Жеңіс Қасымбек елорданың әлеуметтік-экономикалық дамуының биылғы барысын жан-жақты баяндады.
Жыл басынан бері қысқамерзімді экономикалық индикатор 118,6%-ды құрады. Инвестициялар 2,1 трлн теңгеге жетті, өсім 23,6%, оның ішінде 66%-ы – жеке инвестициялар. Шағын және орта бизнес қала экономикасының негізі болып қала береді, сонымен қатар жалпы аймақтық өнімнің 72%-ын, жұмыс орындарының 70%-ын қамтамасыз етеді. 73 мыңнан астам тұрақты жұмыс орны құрылды. Жұмыссыздық деңгейі 4,3%-ды құрады, бұл республикалық көрсеткіштен 0,3%-ға төмен. 3,9 млн шаршы метр тұрғын үй салынды, бұл бүкіл ел көлемінде тапсырылған тұрғын үй қорының төрттен бірі.
«Халық санының жыл сайынғы өсімі жергілікті атқарушы билікке үлкен жауапкершілік жүктеп отыр. Қараша айында халық саны 1,6 млн адамнан асты. Орта есеппен елорда тұрғындары жыл сайын шамамен 7%-ға немесе 100 мың адамға артады. Ішкі көші-қон есебінен елордаға күніне 200 мыңнан астам адам келеді. Сондай-ақ 100 мыңға жуық тіркелмеген азамат бар. Тұрғындар санының артуы инфрақұрылымның да жан-жақты дамуын талап етеді. Өздеріңіз білетіндей, екі жыл бұрын қала су мен жылу қуатының жетіспеушілігіне тап болды», деген қала басшысы бұл бағытта атқарылып жатқан жұмыстардың ретін мәлім етті.
Айталық, №3 сорғы-сүзгі стансасы мен Астана суқоймасынан екінші су құбыры желісінің аяқталуының арқасында қосымша тәулігіне 60 мың текше метр ауызсу қамтамасыз етілді. Жалпы алғанда, қаланың су тұтыну көлемі тәулігіне 350 мың текше метрді құрайды. Биыл төртінші сорғы-сүзгі стансасының құрылысы басталды, ол қаланы алдағы ондаған жыл бойы тұрақты сумен жабдықтауды қамтамасыз етеді.
«Бірінші кәріз-тазарту стансасының да қуаты артып келеді. Индустриялық парк, Көктал, Өндіріс тұрғын алаптарында жергілікті кәріз-тазарту құрылғылары жобаларын жүзеге асырып жатырмыз. Бұл жобаларды 2027–2029 жылдар аралығында аяқтап, су бұру мәселесін толықтай шешеміз», деді Ж.Қасымбек.
Жаңа жылу көздерін енгізу жылу жүйесінің қуатын 34%-ға арттырды. Жылыту маусымы штаттық режімде, қалыпты өтіп жатыр. Жылу қуаттарын сақтап қалу мақсатында жаңа «Тельман» газ жылыту стансасының құрылысы жүргізіледі. Сондай-ақ екінші жылу электр орталығын кеңейтуге дайындық, үшінші жылу орталығының келесі кезегін жоспарлау басталды.
Мемлекет басшысының тапсырмасына сәйкес елорданы газдандыру аяқталып келеді. Қаланың 95%-ы қамтылып, газ 14 тұрғын алапқа жеткізілді. Келесі жылы 100%-ға жетеді.
«Таза Қазақстан» жалпыұлттық акциясын жүзеге асыру жүйелі жалғасып жатыр. Жыл бойы 328 заңсыз қоқыс үйіндісі жойылып, 120 мың тоннадан астам қалдықтар шығарылды. Келесі жылдың екінші тоқсанында шетелдік инвесторлармен бірлесіп, тәулігіне 2 250 тоннаға дейін қоқыс жағатын зауыт салуға кірісеміз, кәсіпорын электр энергиясын да өндіреді. Зауыт 2028 жылы іске қосылады», деп атап өтті қала әкімі.
Астанадағы күлбілтелі мәселенің бірі – көлік жүйесі, қала жолдарындағы кептеліс, күнделікті жолаушылар тасымалы. Елордада 437 мың автокөлік тіркелген. Оған қосымша күніне 90 мыңнан астам транзиттік көлік құралы кіреді. Мәселені шешу мақсатында жол-көлік инфрақұрылымын жақсарту жөніндегі нақтылы Жол картасы әзірленген. Қазірде жолаушылар көлігіндегі жүргіншілер саны – 43%. Әкімдік бұл көрсеткішті 65%-ға дейін көтеруді жоспарлап отыр. Биыл 422 автобус сатып алынды, автопарк 1 749 бірлікке дейін өсті.
Қалың бұқараның айрықша назарындағы ЛРТ жұмысы тестілік режімде жұмыс істеп жатыр. Жыл аяғына дейін барлық вагон жеткізіледі. Стансалардың ішін әрлеу жұмысы аяқталып келеді. Екі айдың ішінде дайындық толық тиянақталады. Келер жылы ЛРТ жолаушылар тасымалдай бастайды.
Биыл 14 км жаңа жол салынды, 60 км жол жөндеуден өтті. Қаланың интеллектуалды көлік жүйесі белсенді дамып келеді. Бағдаршамдардың 40%-ы автоматты режімде жұмыс істейді. 2026 жылы бұл көрсеткіш 82%-ға жетеді.
Жүктемесі жоғары мектептер мәселесі кезең-кезеңімен шешіліп келеді. Биыл 9 мектеп пайдалануға берілді. 2026 жылға жалпы қуаттылығы 16 мың оқушы орнына есептелген тағы 12 мектептің құрылысы жоспарланған. Мемлекет-жекеменшік әріптестігі тетігі аясында жаңа балабақшалар ашылып жатыр.
Медициналық инфрақұрылым тапшылығы әлі де сақталып отыр. Бұл мәселені шешу мақсатында Есіл, Нұра аудандарында екі емхана, Алматы ауданында перинаталдық орталық, жаңа көпсалалы қалалық аурухана, Есіл ауданында балаларға арналған травматологиялық пункттің құрылысы басталады. Қалалық №2 аурухананың қабылдау-диагностикалық кешенінің құрылысы аяқталуға жақын. Сондай-ақ Сарыарқа ауданында перинаталдық орталық салу жобасы жүзеге асырылып жатыр.
Спорттық нысандар желісі қарқынды дамып келеді. Орталық саябақта Инклюзивті спорт орталығы мен Шаңғы базасы ашылмақшы. «Қазақстан» спорт сарайы мен Қ.Мұңайтпасов атындағы стадионды қайта жаңғырту жұмысы жалғасып жатыр, олардың аяқталуы келесі жылға жоспарланған.
«Жұмысымыздың ең маңызды бағыттарының бірі – қалалық ортаны абаттандыру, көгалдандыру. Осы мақсатта мынадай бағдарламалық құжаттар әзірленді: елорданың брендбугі, Көгалдандыру жарғысы, «Бақшалы қала», «Жаңа келбет», «Жайлы аула», «Реновация». Олар қалалық кеңістікті дамытудың барлық бағытына қатысты біртұтас тәсілдерді айқындайды», деп атап өтті Ж.Қасымбек.
Жекеменшік инвесторлар тарту арқылы қанатқақты жоба аясында ескі тұрғын үй қорын қайта жаңғырту жұмысы басталды. Бұл алдағы жылдары, әсіресе, ескі үйлері бар аудандарды жаңартуға мүмкіндік береді. Мысалы, Байқоңыр ауданында инвесторларға реновацияға арналған 21 жер учаскесі бөлінген. Келесі жылы осы жерде Асан қайғы көшесін салу жоспарланып отыр. Биыл 170 қоғамдық кеңістік абаттандырылды, 1,1 млн-нан астам жасыл желек отырғызылды. Жұмыс қаланы көгалдандыру тұжырымдамасына сәйкес жүргізілді.
«Біз жекелеген абаттандырудан көшіп, «фасадтан фасадқа» қағидатымен көшелер кеңістігін кешенді қалыптастыруға бағыт ұстанып отырмыз. Мұнда жаяу жүргіншілер, велосипедшілер, көлік қозғалысы, жарықтандыру, навигация, көгалдандыру ескеріледі», деді қала әкімі.
Сонымен қатар инклюзивті ортаны дамытуға басымдық беріліп, барлығына қолжетімді, тең жағдайлар жасалып жатыр. Биыл ашылған «Greenline гүлзары» жобасының бірінші кезеңі осы тәсілдің үлгісі болды. Жолдың орнына жаңбыр бақтары мен жасанды тоғандары бар жаяу жүргіншілер аймағы құрылды. Спорттық жағалау мен Ататүрік жағалауын абаттандыру аяқталды. Ақбұлақ арнасы арқылы жаяу жүргіншілер көпірі салынып жатыр. Бейбітшілік пен келісім паркі, Ақорда алдындағы алаң, Сығанақ көшесі, Мәңгілік ел даңғылы жобалары күнделікті пайдалануға ыңғайлы кеңістіктерге бағытталған.
«Жылды қорытындылай келе, алда әлі де ауқымды істер атқару керектігін терең түсінеміз. 2026 жылы қаланың экономикалық өсімін қамтамасыз ету, елорданың көлік жүйесін күшейту, әлеуметтік инфрақұрылымды дамыту міндеті тұр», деп түйіндеді баяндамасын қала әкімі.
Баспасөз мәслихатының соңында бас қаланың басшысы бұқаралық ақпарат құралдары өкілдерінің сан салалы сұрағына мұқият жауап берді.
