Жолға жалғыз шығу – біреулер үшін батылдық болса, енді біреулер үшін еркіндік. El.kz интернет порталы жалғыз саяхаттау кезінде назар аударуға тиіс маңызды жайттарды шолып шықты.
Жалғыз сапар – ішкі еркіндікке бастар жол
Сапардың әр түрі өзінше қызық. Біреу отбасы, достарымен бірге демалғанды ұнатса, енді бірі жалғыз жолға шығуды жөн көреді. Жалғыз саяхаттау – өз еркіңізбен шешім қабылдап, бағытыңызды өзіңіз белгілейтін өмірлік тәжірибе. Мұндай сапарда сіз ешкімге тәуелді болмайсыз. Қайда бару, қанша уақыт болу, немен айналысу – барлығы сіздің таңдауыңыз. Бұл еркіндік әрі жауапкершілік.
Жалғыз жүргенде адам өзін тереңірек тани бастайды. Ішкі түйсігіне құлақ асып, бұрын байқамаған қабілеттерін ашады. Жалғыз саяхат арқылы адам өмірін өзгертетін шешімдер қабылдауы мүмкін. Себебі бұл – сыртқы сапар ғана емес, ішкі жан дүниеге жасалған саяхат.
Мақсат айқын болса – бағыт та анық
Саяхатқа шығар алдында ең алдымен өзіңізден «Бұл сапардан не күтемін?» деп сұраңыз. Егер жай ғана демалуды көздесеңіз – табиғат аясындағы тыныш мекендер қолайлы. Тауға шығып, орманда серуендеп, тыныш көл жағасында кітап оқуға болады. Ал егер жаңа әсер, қозғалыс пен мәдениет қажет болса – үлкен қалалар, тарихи орындар мен мәдени орталықтар сізді қызықтырары анық.
Мақсат айқын болған сайын, сіздің жүріп өтетін жолыңыз да соған сәйкес болады. Мысалы, шығармашылық адам болсаңыз, рух беретін, шабыт сыйлайтын көркем қалаларға, мәдениеті бай елдерге бет алған дұрыс. Ал тынығу, өзін-өзі қалпына келтіруді көздесеңіз – табиғи шипалы орындар, жайлы ауылдар мен шеткері өңірлер – таптырмас бағыт.
Сапар жоспары – сенімділіктің негізі
Жалғыз жүргенде сіздің арқа сүйер жалғыз нәрсеңіз – жоспар. Күтпеген жағдайлардан қорықпау үшін барынша нақты жоспар жасау керек. Алдымен қай елге не қалаға баратыныңызды шешіп, оның ауа райын, өмір сүру құнын, жергілікті заңдарын, қауіпсіздік деңгейін зерттеңіз. Қай күні қай жерде болатыныңызды, қандай көлікпен жүретініңізді, қай жерде түнеп, қандай маршрутпен қозғалатыныңызды алдын ала белгілеңіз.
Билеттер мен тұратын жерді алдын ала броньдаңыз. Бұл әрі уақытты, әрі қаржыны үнемдеуге көмектеседі. Сонымен қатар, қандай көрікті жерлерді көргіңіз келетіні, қандай тағамнан дәм татқыңыз келетіні жайлы шағын тізім жасап алыңыз. Уақытыңыз шектеулі болса да, осындай жоспар әр күнді нәтижелі өткізуге сеп болады.
Қауіпсіздік – жалғыз саяхаттаудың басты шарты
Жалғыз саяхаттаған кезінде қауіпсіздік – сіздің басты қамыңыз. Сапарға шыққанда жоспарыңыз жайлы ең жақын екі-үш адамға міндетті түрде хабарлап отырыңыз. Қай қалада, қандай қонақүйде болатыныңызды, қандай көлікпен жүретініңізді олар білсін. Бұл кез келген төтенше жағдайда көмектеседі.
Телефоныңыз әрдайым қуатталып, интернетке қосулы болуы тиіс. Әсіресе шетелде жүргенде Wi-Fi-ға тәуелді болмау үшін жергілікті SIM-карта немесе роуминг қызметін пайдаланған жөн. Қолданба арқылы орналасқан жеріңізді бөлісіп, жедел көмекке хабарласатын нөмірлерді есте сақтаңыз. Кешкі уақытта жалғыз жүрмеген жөн, әсіресе бейтаныс көше мен шулы жерлерге бармаған дұрыс.
Құжаттар мен сақтандыру мәселесі
Сапардың сәтті өтуіне қажетті ең басты заттар – құжаттар. Паспорт, виза, сақтандыру, жол билеттері, қонақүй броні – барлығы электронды түрде де, қағаз көшірме түрінде де өзіңізде болуы қажет. Электронды поштаңызға салған көшірмелер қажет болған жағдайда қолжетімді болады.
Сақтандыруды міндетті түрде рәсімдеңіз. Бұл – емханаға жүгіну, мүлік жоғалту, жол апаты, кешігу сияқты түрлі жағдайларда сізді қорғап қалатын негізгі құрал. Арзан түрі де жеткілікті көмек көрсете алады. Қай елге бара жатқаныңызға қарай, сақтандырудың қандай түрі қажет екенін анықтап алыңыз.
Мәдениет пен дәстүрге құрмет
Әр елдің өз дәстүрі, салты, тыйымы бар. Бұл – халықтың болмысы мен мәдениетінің көрінісі. Саяхатшы ретінде сіз барған елдің мәдениетіне құрметпен қарауыңыз қажет. Қай жерде қандай киім кию орынды, нені айтуға болмайды, қоғамдық орындардағы мінез-құлық нормалары қандай – осының бәрін алдын ала зерттеп барған жөн.
Мысалы, кейбір мұсылман елдерінде ашық киінуге тыйым салынса, кейбір Азия елдерінде дауыс көтеріп сөйлеу әдепсіздік болып саналады. Жергілікті халықпен сыпайы сөйлесіп, рұқсатсыз суретке түсірмеген абзал. Құрмет пен сыпайылық – сіздің қауіпсіздігіңізге де, жалпы сапар сапасына да әсер ететін басты фактор.
Технология – сенімді көмекші
Саяхат кезінде технологияны дұрыс пайдалану – сіздің шаршауыңызды жеңілдетіп, қауіпсіздігіңізді арттырады. Онлайн карталар, аударма, броньдау, бағаларды салыстыру, байланыс – бәрін бір ғана смартфон арқылы жасауға болады. Телефоныңызда міндетті түрде пайдалы қосымшалар болсын.
Денсаулық – сапардағы басты байлық
Жолда жүріп ауырмаудың жолы – алдын ала дайындық. Өзіңізбен бірге шағын дәрі қобдишасын алыңыз. Онда ауырсынуға, асқазан бұзылуына, аллергияға, дене қызуына қарсы дәрілер, антисептик, пластырь, өзге де қажет медикаменттер болуы тиіс. Су ішуді ұмытпаңыз, климат ауысқан кезде ағзаға салмақ түсетінін ескеріп, ұйқы мен тынығуға мән беріңіз.
Шетелге шығар алдында медициналық сақтандырумен қатар, қажет болған жағдайда вакцина талап етілетінін тексеріңіз. Кейбір елдерге бару үшін белгілі бір екпелер міндетті болуы мүмкін.
Қаржылық сауаттылық – тәуелсіздіктің кілті
Сапардағы ең жауапты сәттердің бірі – қаржыны дұрыс басқару. Ақшаны әртүрлі қалтада немесе жерде сақтаған жөн. Барлық қаражатты бір картада немесе әмиянда ұстамаңыз. Екі түрлі банк картасы болсын – бірін жоғалтсаңыз, екіншісі сақтық үшін қалады.
Қолма-қол ақшаны тек қажетті мөлшерде алыңыз. Шетелде ресми айырбастау пункттерін ғана пайдаланыңыз. Карта арқылы төлем жасау кезінде қауіпсіздікке мән беріңіз. Банктің мобильді қосымшасын белсенді қолданып, шығындарды қадағалап отырыңыз. Жергілікті баға деңгейін алдын ала біліп алған жөн – бұл алаяқтықтан сақтайды.
Жауапты саяхатшы болыңыз
Сіз барған әр ел, әр қала – өз ережесі мен заңы бар бөлек әлем. Бұл ортада сіз жай ғана турист емессіз, Қазақстанды танытатын азаматсыз. Жергілікті халықпен тіл табысуға тырысыңыз, қоғамға кері әсер етпей, жауапкершілікпен әрекет етіңіз. Табиғатты ластамаңыз, қоғамдық орындарды құрметтеңіз, дауыс көтермеңіз, қажетсіз әрекеттерден аулақ болыңыз.
Жергілікті тұрғындардың өміріне, күнделікті салтына деген құрмет – өзіңіздің ішкі мәдениетіңіздің де көрсеткіші. Адал, мәдениетті, ашық әрі сыпайы саяхатшы ретінде есіңізде қалу – сіз үшін де, сіздің еліңіз үшін де абырой.
Әйел саяхатшыларға арналған кеңестер
Жалғыз саяхаттағы әйелдер үшін қауіпсіздік екі есе маңызды. Киім кию стилі барған елдің мәдениетіне сай болғаны жөн. Аса ашық немесе ерсі киімдер кей елдерде артық назар тудырып, ыңғайсыз жағдайға душар етуі мүмкін.
Бейтаныс адамдарға қонақүй атауы, бөлме нөмірі, сапар бағыты туралы айтпаңыз. Телефоныңызда SOS қосымшасы немесе шұғыл көмекке жүгінетін жүйе болсын. Кешкі уақытта қоғамдық орындарға жақын жүріп, тексерілген мекемелерге барған дұрыс. Ресми такси қызметін ғана пайдаланыңыз.
Жалғыздықтан қорықпаңыз
Жалғыздық – уақытша жағдай ғана емес, ол – терең тыныштықтың бастауы. Өзіңізбен өткізген сапар барысында ойыңызды жинақтап, өміріңізге сырт көзбен қарауға мүмкіндік аласыз. Күнделік жүргізіп, көрген-білгеніңізді жазып отырыңыз. Бұл әрі есте қалар сәттерді сақтауға, әрі ішкі диалог құруға көмектеседі.
Табиғат аясында жүріп, кітап оқып, сурет салып немесе жай ғана тынығып, өзіңіздің ішкі жан-дүниеңізбен қайта табысуға мүмкіндік аласыз. Жалғыздық – өзін жақсы көре білудің, толыққанды тұлға болудың кілті.
Икемділік пен сабыр
Кез келген сапар кезінде күтпеген жағдайлар орын алуы мүмкін. Кейде пойыз кешігеді, ауа райы бұзылады, жоспар бұзылады. Осындай сәттерде жоспарға байланып қалмай, сабырлы әрі икемді әрекет ету – саяхатшының басты қабілеті.
Мұндай тосын оқиғалар сізді өмірдің шынайылығымен бетпе-бет келтіреді. Бұл – шыдамдылық пен бейімделудің мектебі. Оны дұрыс қабылдай алсаңыз, сапарыңыз бұрынғыдан да мазмұнды әрі әсерлі болмақ.
Жалғыз саяхат – өзін танудың жаңа сатысы
Жалғыз саяхат – бұл тек географиялық қозғалыс емес, бұл – рухани жетілу мен өзін қайта танып-білу процесі. Мұндай сапар барысында сіз көп нәрсеге көз жеткізесіз: өз-өзіңізге сенесіз, шекараңызды кеңейтесіз, жаңа қырларыңызды ашасыз. Бұл – өзіне деген сенімді арттыратын, дербестікке бастайтын, тұлғалық өсуге жетелейтін тәжірибе.
Саяхат сізді өзгертуі мүмкін. Оны сіз бірден байқамауыңыз мүмкін, бірақ сапардан кейін өмірге деген көзқарасыңыздың басқаша болғанын аңғарасыз.
Түйін: Жалғыз саяхат – бұл сыртқы әлемді көрумен қатар, ішкі әлеміңізді ашатын ерекше мүмкіндік. Ол сізді еркіндікке, сенімділікке, терең ойға жетелейді. Егер ішкі даусыңыз сізге жолға шық десе – тыңдаңыз. Батыл болыңыз. Сәтті сапар тілейміз!
Айта кетейік, бұған дейін әйел күйеуінің бас сүйегімен қалай саяхатқа шыққаны жайлы жазған едік.
