2025 жылдың 16 маусымында Атом энергиясы агенттігі Қазақстанда бірінші АЭС салу таңдауының неліктен "Росатомға" түскенін түсіндірді, деп хабарлайды Zakon.kz тілшісі.
Агенттік Росатомның әлемдегі ядролық технологиялардың негізін қалаушы және ең дамыған және тәжірибелі "атом мектебі" бар екенін атап өтті.
"Әлемдегі алғашқы атом электр станциясы Обнинск қаласында 1954 жылы іске қосылды. Айта кетерлігі, әлемдегі алғашқы өнеркәсіптік жылдам нейтронды реактор БН-350 ресейлік технология бойынша салынып, біздің Ақтауда, Каспий теңізінің жағасында жұмыс істеп тұр. Технология тұрғысынан алғанда барлық реакторлардың жобалық мерзімі 60 жыл. Дегенмен, APR1000 (Корея) және EPR1200 (Франция) ядролық реакторларының ресейлік VVER-1200, қытайлық HPR1000 және кореялық APR1400 сияқты жұмыс тәжірибесі жоқ. Айта кетейік, Ресей мен Қытай елде де, шетелде де 20-дан астам реактор салып жатыр. Ал Франция мен Корея Кореяда APR1400, Чехияда APR1000 және Ұлыбританияда EPR1600 технологиясын қолдана отырып, екі реактор салуда", – деді ведомствоның баспасөз қызметі.
Оның үстіне, Ресей мен Қытайдың халықаралық консорциумдарға қатысу тәжірибесі мол және сәйкесінше әртүрлі өндірушілердің жабдықтарын бір жобада тиімді біріктіре алады.
"Жалпы, қазіргі уақытта тек Ресей мен Қытай ғана қаржыландырудан бастап ядролық отын циклінің кезеңдерін оқшаулауға, персоналды оқытуға, жобалануға, құрылысқа, пайдаланылған ядролық отынды өңдеу мен қайта өңдеуге дейінгі қызметтердің толық спектрін дербес ұсына алады. Бұл ретте Ресейдің шетелде атом электр станцияларын салуда үлкен тәжірибесі бар, Қытай, Түркия, Бангладеш, Беларусь, Үндістан, Иран және Египетте 20-дан астам реакторы бар, соның ішінде ұлттық талаптарға кешенді бейімделу және жергілікті өнеркәсіппен жұмыс істеу", – деп атап өтті агенттік.
Атап өтілгендей, соңғы мәліметтер бойынша, "Росатом" санкциялар тізімінде жоқ.
"Алдағы уақытта жекелеген елдерде санкциялардың күшеюіне байланысты қандай да бір тәуекелдер туындаған жағдайда, бізде қазақстандық компаниялар басқа жобаларда қолданған тиісті келісім-шарттық тетіктерге ие боламыз. Мысалы, тиісті санкциялық баптарды және басқа да құқықтық құралдарды қолдану мүмкіндігі бар. Сонымен қатар, әлеуметтік-гуманитарлық қажеттіліктерге және климаттық күн тәртібіне қатысты ядролық энергетика санкциялар тізіміне енбейді. АЭС Қазақстан аумағында халықаралық компаниялардың қатысуымен салынатынын және толық Қазақстанның меншігінде болатынын бәрі түсінеді. Қалай болғанда да, бұл жобаның түпкілікті бенефициары Қазақстан болып табылады", – деп хабарлайды агенттік.
2025 жылдың 14 маусымында Қазақстандағы алғашқы атом электр станциясын салу жөніндегі консорциумды ресейлік "Росатом" компаниясы басқаратыны белгілі болды.
