2025 жылғы 28 тамызда Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі банктік қызметтерді көрсету және банктердің, жекелеген банк операцияларын жүзеге асыратын ұйымдардың банк қызметтерін көрсету барысында туындайтын клиенттердің өтініштерін қарау ережелеріне өзгерістер енгізді.

Құжаттың атауы жаңа редакцияда ұсынылды: "Банк қызметтерін көрсету, ақпаратты ашу және банктердің, жекелеген банк операцияларын жүзеге асыратын ұйымдардың банк қызметтерін көрсету процесінде туындайтын клиенттердің өтініштерін қарау қағидалары".

Банктің клиенттермен жұмыс істеу тәртібі туралы ережесі қамтиды:

  • Әрбір банк қызметі түрі бойынша (өтініш беру қажет болған жағдайда) банк қызметін көрсету туралы өтінішті қарау рәсімдері мен мерзімі;
  • Банк қызметтерін көрсету кезінде клиентпен өзара әрекеттесу рәсімдері;
  • Мүгедектігі бар адамдар мен басқа да жүріп-тұруы шектеулі топтарға банк бөлімшелерінің қолжетімділігі бойынша ұлттық стандарт талаптарын ескере отырып қызмет көрсету тәртібі, сондай-ақ мүгедектігі бар адамдар мен жүріп-тұруы шектеулі топтарға сенімді тұлғаның қатысуымен қызмет көрсету ерекшеліктері (жаңа норма 2026 жылғы 2 шілдеден бастап күшіне енеді – ред.).

Ережеге келесі мазмұндағы жаңа норма қосылды:

Банк өз интернет-ресурсында банк несиесі бойынша ай сайынғы төлемдерді есептеуге арналған калькуляторды орналастыруды қамтамасыз етеді. Бұл калькулятор аннуитеттік және дифференциалдық төлем әдістерін, сондай-ақ банктің ішкі қағидаларына сәйкес несиені өтеудің қосымша әдістерін қолдануға мүмкіндік береді.

Сондай-ақ, банк несиесін беру туралы шешім қабылдағанға дейін банк 2019 жылғы 23 желтоқсандағы №248 ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының қаулысымен бекітілген "Банк заемы шартын жасасу қағидаларының, оның ішінде банк заемы шартының мазмұнына, ресімделуіне, міндетті талаптарына, заемды өтеу кестесінің нысандарына және қарыз алушы – жеке тұлғаға арналған жаднамаға қойылатын талаптардың" шеңберінде көзделген іс-шараларды орындайды.

Клиенттің өтініші бойынша, қарыз бойынша берешекті толық өтегеннен кейін, банк өтініш алынған күннен бастап үш жұмыс күнінен кешіктірмей жазбаша түрде қарыздың жоқтығы туралы анықтаманы өтеусіз түрде ұсынады.

Қосымша ретінде мынадай толықтыру енгізілді: банк жеке тұлғалардың төлемдері мен аударымдары бойынша тарифтерді көбейту жағына өзгертуді тарифтердің өзгертілетін күніне дейін кемінде үш ай бұрын клиентке хабарлағаннан кейін ғана жүзеге асырады.

Сонымен қатар, клиенттердің өтініштерін банкпен қарау тәртібі мен мерзімдері өзгерді.

Осылайша, клиент өтінішін қарау мерзімі – өтініш банкке келіп түскен күннен бастап он бес жұмыс күнінен аспайды.

Егер нақты мән-жайларды анықтау қажет болса, өтінішті қарау мерзімі өтінішті дұрыс қарау үшін маңызы бар он бес жұмыс күніне ұзартылуы мүмкін. Клиентке мерзімнің ұзартылғаны туралы шешім қабылданған күннен бастап үш жұмыс күні ішінде хабарланады.

Банк, егер қарыз алушы – жеке тұлға:

  • Қазақстан Республикасының "Тұрғын үй қатынастары туралы" Заңына сәйкес әлеуметтік осал топқа жататын болса;
  • төтенше жағдай енгізуге негіз болған жағдайлардың салдарынан зардап шеккен болса,

онда банктік несие шартының талаптарына өзгерістер енгізу туралы өтініш берілген жағдайда, үш айдан кем емес мерзімге банктік несие шарты бойынша комиссиялар мен өзге де төлемдерді талап етпей, өзгерістерге келісу туралы шешім қабылдайды.

Банктер туралы заңның 36-бабы 1-2 тармағының 2-бөлімінің 1) тармақшасында көрсетілген жеке тұлға – қарыз алушы үшін шарт талаптарын өзгертуге келісу туралы шешім: қарыз алушының өтініш жасаған айынан бұрынғы екі ай ішінде есептелген орташа айлық табысы, өтініш жасаған айдан бұрынғы он екі айда есептелген орташа айлық табысымен салыстырғанда 30%-дан астам азайған жағдайларда немесе атаулы әлеуметтік көмек тағайындалған болса, қабылданады.

Қаулы 2025 жылғы 3 қарашадан бастап күшіне енеді, 2026 жылғы 2 шілдеден бастап күшіне енетін нормадан басқа.