Қазақстанның ішкі істер министрі 2025 жылғы 30 қыркүйектегі бұйрығымен сотталғандардың еңбегін ұйымдастыру қағидалары мен шарттарын бекітті, деп хабарлайды Zakon.kz.

Құжатқа сәйкес, қылмыстық-атқару жүйесі (ҚАЖ) мекемелерінің әкімшілігі мен кәсіпорындары еңбекке қабілетті сотталғандарды ақылы жұмысқа тарту және олардың еңбекке орналасуына жағдай жасау бойынша шаралар қабылдайды.

ҚАЖ кәсіпорындары барлық еңбекке қабілетті сотталғандар үшін жұмыс орындарын құруға міндетті.

Сондай-ақ, Ұлттық ұланның әскери қызметшілері өз құзыреті шегінде сотталғандардың үздіксіз еңбек процесін қамтамасыз ету және оларды еңбек арқылы тәрбиелеу бойынша алғашқы шараларды қабылдайды.

Сотталғандардың еңбегін ұйымдастыру бөлімшелерінің жұмысының ұйымдастырушылық негізі — тоқсандық жұмыс жоспары болып табылады. Бұл жоспар еңбек ұйымдастыру бөлімшесімен әзірленіп, мекеме бастығының орынбасарымен келісіліп, мекеме басшысымен бекітіледі.

Жоспарда сотталғандардың еңбек қызметін ұйымдастыру, еңбекпен қамту көрсеткіштерін арттыру, кәсіби және техникалық оқыту, сондай-ақ еңбек процесін жетілдіруге бағытталған өзге де іс-шаралар көзделеді. Сонымен қатар, ҚАЖ кәсіпорындарымен бірлесіп жұмыс орындарын ашу, жұмысқа орналастыру мәселелері бойынша кездесулер, дөңгелек үстелдер, көрмелер өткізу, және бос өндірістік алаңдар туралы ақпаратты жариялау жоспарланады.

Министрлік мәліметінше, сотталғандардың еңбегін ұйымдастыруды қауіпсіздік деңгейі әртүрлі мекемелердегі арнайы бөлімшелер қамтамасыз етеді. Ал тергеу изоляторлары мен толық қауіпсіздік мекемелерінде бұл міндетті тәрбиелік қызметкерлер орындайды.

Құжатқа сәйкес, сотталғандар мекеме әкімшілігі арқылы келесі жерлерде жұмысқа орналастырылады:

  • мекеменің шаруашылық қызметін қамтамасыз ету бойынша лауазымдарға;
  • Қылмыстық-атқару жүйесі (ҚАЖ) кәсіпорындарына;
  • сотталған өз жазасын өтеп жатқан мекеме аумағында орналасқан ұйымдарға.

Өндірістік қажеттілік туындаған жағдайда және сотталғанның келісімімен олар осындай типтегі басқа мекемеде де жұмысқа орналастырылуы мүмкін.

Сотталғанды жұмыс орнынан мекеме әкімшілігі келесі жағдайларда кері шақырып алады:

  • ҚАЖ жоғары тұрған органдарының жазбаша нұсқауы бойынша;
  • жазаны өтеу тәртібін бұзған жағдайда;
  • жұмыс беруші шарттық міндеттемелерін орындамаған кезде;
  • мекемеде ерекше жағдай режимі енгізілсе;
  • төтенше немесе әскери жағдай жарияланғанда;
  • сотталған бостандыққа шыққанда.

Қағидада сотталғандарға еңбек қауіпсіздігі, демалыс, еңбек ақы және еңбек жағдайлары Қазақстан Республикасының еңбек заңнамасына сәйкес қамтамасыз етілетіні көрсетілген.

Сотталғандар мекеме әкімшілігі белгілеген жұмыс орындарында еңбек етеді, өз міндеттеріне адал қарап, еңбекті қорғау және қауіпсіздік техникасы талаптарын, өрт қауіпсіздігі ережелерін сақтауға міндетті.

Бұл бұйрық 2025 жылғы 17 қазаннан бастап күшіне енеді.